Artykuł


Najstarszy zabytek Chodowa a tym samym Gminy Chodów. Drewniany, modrzewiowy kościół pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego. Pierwsza wzmianka o nim znajduje się w aktach ziemskich łęczyckich pod datą 10 stycznia 1387 roku, kiedy to Wawrzyniec Cuniberti pozywa Stanisława z Chodowa o rzeczy należące do chodowskiego kościoła. Inne źródła podają, że drewniana, ozrębowej konstrukcji świątynia, jednonawowa z niższym i wyższym prezbiterium zamkniętym wielobocznie, wzniesiona została w 1788 roku przez Antoniego Jastrzębskiego. Natomiast Katalog Zabytków Sztuki podaje, że w tym roku kościół był restaurowany z inicjatywy ówczesnego dziedzica Chodowa Antoniego Jastrzębskiego. Po II wojnie światowej, w 1948 roku kościół został uznany jako zabytek i wpisany jako zabytek do rejestru zabytków województwa łódzkiego. łódzkiego 1968 roku kardynał Stefan Wyszyński poświęcił założoną w kościele instalację elektryczną.W latach 1975 – 1979 przeprowadzono gruntowny remont świątyni ( podniesiono kościół kościół 70 cm w górę, zbudowano właściwą zakrystię z bali, nową część wieży, wymieniono podłogi i dach.W październiku 1980 roku poświęcony został ołtarz (nadstawa), sprowadzony z Mrużyna. We wrześniu 1987 roku uroczyście obchodzono 600 – lecie kościoła.W latach 1993 1994 przy kościele wybudowano kaplicę przedpogrzebową. Podczas prac remontowych w latch 70 – tych XX wieku odkryto duże ilości ludzkich kości i czaszek ( szczątki zapewne znamienitych obywateli chodowskich rodów). Wewnątrz kościoła znajduje się drewniana płaskorzeźba przedstawiająca Stanisława Jasiukowicza, przedwojennego właściciela Chodowa, ministra podziemnym rządzie polskim, skazanego w Procesie Szesnastu.



Wiekowy dąb, który znajduje się u wejścia do chodowskiego kościoła.Jego wiek szacowany jest według opinii specjalistów na ponad 500 lat. Mierzy prawie 9 metrów obwodu i należy do najgrubszych drzew w Polsce. Uchwałą Rady Gminy w Chodowie dopiero w 2000 roku dąb został objęty formalną i prawną ochroną.



Późnoklasycystyczny pałac - położony jest w parku krajobrazowym na lekko wznoszącym się terenie i zbudowany jest na planie wydłużonego prostokąta. Czas powstania to 1852r. Obecny właściciel to Agencja Nieruchomości Rolnych w Poznaniu.aktualnie użytkuje go Gospodarstwo Nasienno – Rolne ‘’BOVINAS’ w Chodowie.obok pałacu znajduje się oficyna pochodząca z początku XX w.W skład zespołu pałacowo – folwarcznego wchodzą również pochodzące z tego samego okresu:


- pralnia (obecnie budynek Poczty Polskiej)
- oranżeria (współcześnie siedziba Urzędu Gminy)
- folwark (teraz zakład rolny)
Współczesny pałacowi park krajobrazowy posiada bogaty drzewostan i system stawów.





Pałac w Dominikowie – w rejestrze zabytków wpisany w zespole pałacowo – folwarcznym. Wybudowany w 1872r.przez ówczesnego właściela dóbr ziemskich Karola de Treskowa Styl który reprezentuje to neoklasycyzm. W zespół ten współcześnie wchodzą ponadto
- park krajobrazowy z II połowy XIX wieku, założony w czasie budowy pałacu,
- spichlerz z 1880 roku,
- stodoła z 1880 roku.
Obecnym właścicielem jak i użytkownikiem jest Gospodarstwo Nasienno – Rolne ‘’BOVINAS’ w Chodowie.




Klasycystyczny pałac, wzniesiony w pierwszej połowie XIX wieku, rozbudowany ok. 1870 roku według projektu znanego architekta Kornela Gabrielskiego. Budynek dwukondygnacyjny, podpiwniczony o wspaniałym portyku z czterema kolumnami jońskimi, na których wsparty jest trójkątny fronton. Część parterowa pałacu skierowana ku wschodowi daje widok na park, kanał wodny i za nim zabudowania gospodarcze. Pałac otacza park krajobrazowy założony w XIX wieku, sam budynek znajduje się w jego północnej części..Jedną z ozdób parku jest posąg Diany i kamienna waza jak i oryginalny wzgórek ułożony z głazów. Jest to grupa 23 kamieni chronionych jako pomnik przyrody. Według opinii najstarszych mieszkańców pomysłodawcą pagórka był przedwojenny właściciel majątku Dierzbice Bogdan Zieleniewski, który w ten oryginalny sposób miał uczcić śmierć swojego ukochanego konia Filipa, tworząc coś w rodzaju kamiennego grobowca.
W skład zespołu folwarczno – pałacowego wchodzą również:
- rządówka z 1877 obecnie obiekt mieszkalny,
- oranżeria z II połowy XIX wieku (magazyn),
- stajnia i wozownia z II połowy XIX wieku,
- gorzelnia z 1922 roku obecnie nieużytkowana,
- magazyn nasion z 1889 roku,
- spichlerz z 1891r oku,
- śrutownik z 1922 roku obecnie budynek gospodarczy.
Współcześnie właścicielem jest Agencja Nieruchomości Rolnych w Poznaniu a Użytkownikiem Gospodarstwo Nasienno – Rolne ‘BOVINAS’ w Chodowie. Na dzień dzisiejszy pałac jest niużytkowany.






Kościół Parafialny pod wezwaniem św. Mikołaja wzniesiony w 1798 roku, dwukrotnie przebudowany w roku 1845 i 1903. pierwotnie klasycystyczny, wskutek kilkakrotnych przeróbek (jedynie w partiach nie przebudowanych zachował stylową czystość) styl ten można określić jako elektyzm. Zbudowany jest on na planie prostokąta zamkniętego ze strony wschodniej wielobocznie. Prezbiterium prostokątne z dwoma zakrystiami po bokach. W elewacji frontowej dobudowano więżę. W nawie strop, a w prezbiterium sklepienie kolebkowe. Wystrój wnętrza klasycystyczny. W ołtarzu głównym posąg Madonny z 1903 roku dłuta znanego artysty P. Waszkowskiego. W 2003 roku przeprowadzone zostały prace konserwacyjne i remontowe dzierzbickiej świątyni.
Właścicielem i jednocześnie użytkownikiem jest Parafia Rzymskokatolicka św. Mikołaja w Dzierzbicach.
W zespole kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Mikołaja znajdują się:


- kostnica z I poł. XIX w
- cmentarz przykościelny z XVIII w
- plebania z II poł. XIX w.




Jednym z zabytków jest również kaplica grobowa Waleskich 1889 r,grobowiec pierwotnie nie posiadał podłogi, założył ją dopiero w latach siedemdziesiątych XX wieku ówczesny proboszcz Żmijewski, za czasów którego wewnątrz grobowca i przy obiekcie odprawiane były Msze św. Na Wszystkich Świętych.




Kościół parafialny pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Rdutowie wzniesiony w stylu klasycystycznym w 1800 roku, którego fundatorem był Tomasz Byszewski. Wzniesiony został na planie prostokąta, w elewacji frontowej posiada ryzalit rozczłonkowany pilastrami, zwieńczony trójkątnym szczytem, za którym znajduje się sattyka i czworoboczna wieża z obeliskiem.Z zewnątrz oszarpowany. Wystrój wnętrza zdobi obraz z XVI w.,przedstawiający adorację Dzieciątka z aniołem. Świątynia była restaruowana w latach 1871 – 1872. W środku znajdują się również tablice nagrobne Tomasza Byszewskiego i Erazma Kossowskiego.
W 1923 roku parafię rdutowską wizytował kardynał Kakowski.
W zespole kościoła parafialnego pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela znajduje się:
- brama końca XIX wieku,
- plebania z 1897 roku.
Właścicielem i użytkownikiem jest Parafia Rzymskokatolicka św. Jana Chrzciciela.
Wiatrak Koźlak z XVIII wieku. Drewniany o konstrukcj słupowej. Zachował on pełne wyposażenie wewnętrzne. Jest on również jednym z nielicznych już zabytków ludowego budownictwa przemysłowego w regionie.
Współcześnie jest on własnością prywatną.

Dwór Niwki powstały w latach 1870 – 1880 murowany z cegły, tynkowany, parterowy, podpiwniczony z przybudowanymi w szczytach skrzydłami( prawym parterowym, lewym – piętrowym z wysuniętą klatką schodową. Ośmioosiowy z tarasem. Obecnie nieużytkowany.
W zespole dworsko – folwarcznym znajdują się:
- park z II poł. XIX wieku założony przez Jana Manowskiego,
- stajnia wozownia z 1888r.( obecnie magazyn ),
- spichlerz z lat 1870 -1880,
- sieczkarnia z 1889 roku( obecnie magazyn ),
- budynek inwentatorski z końca XIX wieku,
- ośmiorak z końca XIX wieku.
Właścicielem i użytkownikiem współcześnie jest Gospodarstwo Nasienno – Rolne ‘’BOVINAS’ w Chodowie.



Dwór w Turzynowie z 1910 roku. Aktualnie właścicielem i użytkownikiem jest Gospodarstwo Nasienno – Rolne ‘BOVINAS’ W Chodowie. W zespole dworsko – folwarcznym znajdują się jeszcze:
- park krajobrazowy z pocz. XXwieku,
- spichlerz z 1939 r.,
- stodoła z 1920r.,
- gorzelnia z 1918r. ( obecnie budynek administracyjny ),
- dziesięciorak z 1909r. ( własność prywatna ).



Dwór w Wewierzu z 1926r. obecny właściciel to Gmina Chodów 62 -652 Chodów.


Dwór w Koserzu z 1880 roku - rozbudowany w 1910r.właścicielem w chwili obecnej jest osoba prywatna. W zespole dworskim znajdują się jeszcze:
- park z II poł. XIX wieku,
- czworak z 1920 roku.
















